«Τοποθέτηση της Ελένης Σταματάκη στην Επιτροπή Δημόσιας
Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης σχετικά με το Νομοσχέδιο για τη Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου»
Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για
την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια και την αρχή της ίσης
μεταχείρισης στον χώρο της εργασίας και της δημόσια ζωής, σήμερα είμαστε στην
ευχάριστη θέση να συζητάμε ένα ακόμη νομοσχέδιο για την προάσπιση δικαιωμάτων
συνανθρώπων μας που μέχρι πρότινος ήταν στην αφάνεια, στα όρια της παρανομίας
και υφίστανται διακρίσεις σε όλους τους χώρους, στις προσωπικές τους σχέσεις,
στην εργασία, στην εκπαίδευση και στην ιατρική περίθαλψη.
Με το σημερινό νομοσχέδιο, που
εισάγεται στην Επιτροπή, δίνεται το δικαίωμα σε διεμφυλικά άτομα, δηλαδή σε
άτομα που βιώνουν το φύλο τους με τρόπο που δεν είναι σε αντιστοιχία με την
καταχώρηση που έγινε κατά τη γένεση τους, να διορθώσουν όλα τα έγγραφα με όλες
τις ασφαλιστικές δικλίδες, ώστε να είναι σε αρμονία με το υπάρχον νομικό
πλαίσιο χωρίς να χρειάζονται ιατρική επέμβαση και ψυχιατρική διάγνωση και να
έχουν ταυτότητα του φύλου που βιώνουν.
Αυτό το νομοσχέδιο, το οφείλουμε σε
όλα τα άτομα και στις οικογένειες τους, που κακοποιήθηκαν, δέχθηκαν bullying από την παιδική
τους ηλικία, δολοφονήθηκαν ή αυτοκτόνησαν υπό το βάρος του στίγματος και του
κοινωνικού αποκλεισμού.
Άτομα που τους στερήσαμε την ταυτότητά
τους, τους στερήσαμε να ζουν, να εργάζονται, να σπουδάζουν, να ταξιδεύουν. Τους
στερήσαμε την απόλαυση των ατομικών δικαιωμάτων τους.
Είναι ένα πρώτο βήμα για να πάψει ο
ρατσισμός και η μισαλλοδοξία που συχνά βρίσκουν στόχο στα διεμφυλικά άτομα και
προσβάλλουν την προσωπικότητα και την αξιοπρέπειά τους.
Σήμερα η διόρθωση του καταχωρισμένου
φύλου γίνεται με δικαστική απόφαση εφόσον υπάρχει ψυχιατρική διάγνωση και έχει
γίνει ιατρική επέμβαση. Η ψυχιατρική διάγνωση και ιατρική επέμβαση όμως είναι
διαδικασίες εξαιρετικά επώδυνες και σωματικά και ψυχικά πάρα πολύ άσχημες. Ήδη
υπάρχουν προσωπικές μαρτυρίες συγκλονιστικές γι' αυτό και διεθνείς έρευνες που
το επιβεβαιώνουν.
Οι διαδικασίες αυτές είναι σε αντίθεση
με τις θέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών,
με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και το Διεθνές Σύμφωνο
για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Αλλά και η Επιτροπή Υπουργών του
Συμβουλίου της Ευρώπης έχει αποφανθεί ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να λαμβάνουν τα
απαραίτητα μέτρα για να εγγυώνται την πλήρη νομική αναγνώριση του επαναπροσδιορισμού
φύλου, ενός προσώπου, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του με γρήγορες,
διαφανείς, εύκολες και προσβάσιμες διαδικασίες.
Και ήδη, πάρα πολλές χώρες, η μια μετά
την άλλη, προχωρούν σε νέες ρυθμίσεις απλοποιώντας κατά πολύ τα σχετικά
προαπαιτούμενα.
Το σχέδιο νόμου, λοιπόν, βάζει τέλος
σε αυτό το καθεστώς που ψυχιατροποιεί την
διαδικασία και εξαναγκάζει το άτομο να προβεί σε μια διαδικασία ψυχικά
και σωματικά επώδυνη και εξευτελιστική, όπως ήδη είπαμε.
Μετά τη νομοθέτηση των συγκεκριμένων
διατάξεων το άτομο θα μπορεί να διορθώνει
το καταχωρημένο φύλο του με μια δικαστική απόφαση κατόπιν αίτησης του,
με έναν απόλυτο σεβασμό στην ιδιωτική
ζωή και στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα του ατόμου.
Η προστασία των ευαίσθητων δεδομένων
του ατόμου και ο σεβασμός στην ιδιωτική και κοινωνική ζωή του διατρέχουν όλο το
πρώτο μέρος του νομοσχεδίου, αλλά και υποχρεώσεις και τυχόν ευθύνες που έχει το
άτομο πριν από τη διόρθωση απέναντι στην πολιτεία παραμένουν και αυτό θα το
δούμε, όταν θα τα συζητάμε στην κατ’ άρθρο συζήτηση. Όμως και οι υπηρεσίες και
η πολιτεία και οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την έκδοση άλλων εγγράφων,
τα οποία αναγράφεται η ταυτότητα του προσώπου, έχουν την υποχρέωση να εκδώσουν
νέα έγγραφα ή να προβούν σε νέες καταχωρήσεις
με διορθωμένο το καταχωρημένο φύλο, ρύθμιση που λύνει πάρα πολλά
προβλήματα, που υπάρχουν σήμερα με την απροθυμία διαφόρων και αρμόδιων φορέων
να κάνουν τις σχετικές αναπροσαρμογές.
Στο δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου
εξετάζεται ένα άλλο σημαντικό ζήτημα,
που είναι η ίδρυση εθνικού μηχανισμού εκπόνησης παρακολούθησης και αξιολόγησης
σχεδίων δράσης για τα δικαιώματα του παιδιού. Έρχεται με το νομοσχέδιο αυτό, να
συμπληρωθεί ένα μεγάλο κενό που υπήρχε στην ελληνική νομοθεσία. Για πρώτη φορά
θεσπίζεται ένα πλαίσιο στόχων και μηχανισμών για την προστασία του παιδιού, το
οποίο περιλαμβάνει τα παιδιά που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας και ακραίας
φτώχειας, τα ασυνόδευτα ανήλικα, τα παιδιά που βρίσκονται σε ιδρύματα. Μια πολύ
ευαίσθητη κατηγορία η οποία χρήζει προστασίας και αποτελεί μια στρατηγική
επιλογή της ελληνικής Πολιτείας να οργανώσει ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης για τα
δικαιώματα του παιδιού.
Ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα
και η προστασία των ευπαθών ομάδων φαίνονται έμπρακτα μέσα από την πράξη
τέτοιων τολμηρών νομοθετικών πρωτοβουλιών. Σήμερα μιλάμε για ένα ουσιαστικό βήμα στην απόδοση δικαιωμάτων σε ανθρώπους,
που μέχρι σήμερα ήταν αόρατοι. Το νομοσχέδιο δεν είναι πεδίο μικρό πολιτικών
παιχνιδιών και αντιπαραθέσεων, όπως από την αρχή προσπάθησαν συνάδελφοι της
αξιωματικής αντιπολίτευσης να μετατρέψουν τη σημερινή συνεδρίαση, είναι ένα
νομοσχέδιο που χρειάζεται πολύ σοβαρές και υπεύθυνες αποφάσεις.
Το Νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί είναι
μια νίκη όλων αυτών των «αόρατων». Μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, ανδρών και
γυναικών, που μέσα από πολύχρονες και επίπονες προσπάθειες προσπαθούν να γίνουν ορατοί στα μάτια του
καθενός μας. Να ορίζουν τον εαυτό τους όπως επιθυμούν.
